Το βαθύτερο υποθαλάσσιο τούνελ στον κόσμο – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις
Το ταξίδι στον αυτοκινητόδρομο Ε39 της Νορβηγίας είναι μια εμπειρία που δύσκολα ξεχνά κανείς, αλλά συχνά αποδεικνύεται απαιτητικό. Η διαδρομή των σχεδόν 1.100 χιλιομέτρων διασχίζει εδάφη με ιδιαίτερα δύσκολο ανάγλυφο και περιλαμβάνει πολλαπλές διαβάσεις με φέρι και σήραγγες που περνούν φυσικά μέσα από τά εντυπωσιακά φιόρδ της χώρας. Ο χρόνος που χρειάζεται κάνεις για να διανύσει όλη αυτή την απόσταση ξεπερνά τις 21 ώρες.
Εδώ και χρόνια, η Νορβηγία σχεδίαζε ένα έργο που θα διευκόλυνε τη μετακίνηση στον Ε39. Το σχέδιο «E39 χωρίς φέρι» προβλέπει την αντικατάσταση επτά φεριμπότ της διαδρομής με γέφυρες και σήραγγες. Όταν ολοκληρωθεί, η διαδρομή θα είναι κατά 50 χιλιόμετρα μικρότερη και ο χρόνος μετακίνησης θα μειωθεί σημαντικά. Ένα από τα πιο φιλόδοξα τμήματα του έργου είναι η υποθαλάσσια οδική σήραγγα Rogfast που θα είναι η μακρύτερη και βαθύτερη τέτοια σήραγγα στον κόσμο.
Το έργο θα εκτείνεται σε μια απόσταση 26,7 χιλιόμετρων και θα φτάνει σε βάθος σχεδόν 390 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η σήραγγα θα περνά και κάτω από φιόρδ, συνδέοντας το Randaberg με το Bokn, στη δυτική ακτή της Νορβηγίας. Η χώρα ήδη κατέχει το ρεκόρ για τη μεγαλύτερη οδική σήραγγα στον κόσμο, τη Lærdal Tunnel, που έχει μήκος 24,5 χιλιόμετρα, η οποία όμως περνά μέσα από βουνά και όχι κάτω από τη θάλασσα.
Αυτό που ώθησε τους Νορβηγούς να υλοποιήσουν το Rogfast είναι η επιτυχία του προηγούμενου έργου τους, της σήραγγας Ryfylke, που σήμερα είναι η μεγαλύτερη υποθαλάσσια οδική σήραγγα παγκοσμίως με μήκος 14,3 χιλιομέτρων.
Η κατασκευή της Rogfast γίνεται με τη μέθοδο «διάτρησης και ανατίναξης», προκειμένου να ανοιχτεί δίοδος μέσα από τον συμπαγή βράχο κάτω από τον βυθό. Αυτή η τεχνική είναι πολύ συνηθισμένη στη Νορβηγία, η οποία έχει ήδη κατασκευάσει δεκάδες υποθαλάσσιες σήραγγες. Σε αντίθεση με άλλα μεγάλα έργα, όπως το τούνελ της Μάγχης ή το υπό κατασκευή Fehmarn Belt μεταξύ Δανίας και Γερμανίας στο σημείο της Βαλτικής, το Rogfast δεν χρησιμοποιεί προκατασκευασμένα τμήματα που βυθίζονται σε χαντάκια, αλλά σκάβεται απευθείας μέσα στον βράχο.
Το βαθύτερο σημείο της σήραγγας θα βρίσκεται περίπου 50 μέτρα κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας, ώστε να αποφευχθεί η άμεση πίεση από τη θαλάσσια μάζα. Θα υπάρχουν δύο παράλληλοι αγωγοί, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ο καθένας. Κατά μήκος της διαδρομής θα κατασκευαστούν περάσματα ανά τακτά διαστήματα, για λόγους ασφαλείας και συντήρησης.
Κάτω από το νησί Kvitsøy, οι δύο αγωγοί θα διασταυρώνονται σε έναν υπόγειο κυκλικό κόμβο, για την εξυπηρέτηση της εξόδου προς το νησί. Η σήραγγα θα διαθέτει πλήρες σύστημα φωτισμού, αερισμού, κάμερες παρακολούθησης και υποδομές πυρασφάλειας. Η κατασκευή ξεκίνησε το 2018 και προχωρά με σταθερούς ρυθμούς.
Το κόστος του έργου αγγίζει τις 25 δισεκατομμύρια νορβηγικές κορώνες, δηλαδή περίπου 2,29 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πότε θα είναι έτοιμο το Rogfast;
Ο αρχικός προγραμματισμός «έβλεπε» το Rogfast ολοκληρωμένο μέχρι το 2025. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά σε έργα αυτού του μεγέθους, υπήρξαν καθυστερήσεις, πολιτικές διενέξεις και υπερβάσεις κόστους. Μέχρι σήμερα, το έργο βρίσκεται ακόμα σε πλήρη εξέλιξη και η νέα εκτίμηση για την ολοκλήρωση μετατίθεται για το 2033.
Το Rogfast είναι ένα κομμάτι του γενικότερου σχεδίου για την αντικατάσταση των φέρι που ακόμα συνδέουν τμήματα του παράκτιου Ε39. Λόγω του ανάγλυφου της χώρας και των βαθιών φιόρδ, οι δρόμοι συχνά διακόπτονται από υδάτινα περάσματα. Η σήραγγα Rogfast θα καλύψει ένα από τα μεγαλύτερα αυτά κενά.
Μετά την ολοκλήρωσή του, αναμένεται να το χρησιμοποιούν περίπου 13.000 οχήματα ημερησίως. Η σημασία του έργου είναι τεράστια για την τοπική οικονομία: πιο γρήγορες μεταφορές εμπορευμάτων, ευκολότερες μετακινήσεις και περισσότερος τουρισμός σε περιοχές που ήταν δυσπρόσιτες μέχρι σήμερα.
Η Νορβηγία εξετάζει επίσης πιο καινοτόμες λύσεις για το υπόλοιπο τμήμα του Ε39, όπως η χρήση «βυθισμένων επιπλεόντων σηράγγων» σε φιόρδ που είναι υπερβολικά βαθιά για να σκαφτούν. Παράλληλα, προχωρά και το εξίσου περίπλοκο έργο της ναυτικής σήραγγας Stad, που είχε προταθεί τα προηγούμενα χρόνια.